غربالگری
غربالگری
در حال حاضر، برای جمعیت عمومی هیچ برنامه‌ی روتین و استانداردی برای غربالگری سرطان مغز وجود ندارد، زیرا بروز این بیماری نسبتاً پایین است و تست‌های غربالگری همگانی اثبات‌شده‌ای در دسترس نیست. غربالگری بیشتر برای افرادی توصیه می‌شود که به دلایل ژنتیکی یا ابتلا به سندرم‌های خاص در معرض خطر بالاتری قرار دارند، یا بیمارانی که به سرطان‌های دیگری مبتلا هستند و احتمال متاستاز به مغز در آن‌ها زیاد است.
چه افرادی کاندید غربالگری سرطان مغز هستند؟
افرادی که مبتلا به سندرم‌های ژنتیکی مانند نوروفیبروماتوز نوع دوم (NF2)، لی‌فرومنی (Li-Fraumeni)، فون‌هیپل–لیندو (VHL) یا توبروز اسکلروزیس (TSC) هستند، باید تحت پایش دوره‌ای با MRI مغز قرار گیرند. در این بیماران، تصویربرداری معمولاً از سنین کودکی یا نوجوانی آغاز می‌شود و بسته به نوع سندرم، به‌صورت سالانه یا هر دو تا سه سال یک‌بار تکرار می‌شود. در برخی موارد، مانند NF1، معاینات بالینی و بررسی‌های دوره‌ای چشم جایگزین تصویربرداری روتین می‌شوند و MRI تنها در صورت بروز علائم یا یافته‌های مشکوک درخواست می‌گردد.
علاوه بر زمینه‌های ژنتیکی، در برخی سرطان‌های شایع مانند سرطان ریهی پیشرفته، ملانوم و سرطان ریهی سلول کوچک، غربالگری تومور مغز در مرحله‌ی تشخیص اولیه یا حین پیگیری بیماری با استفاده از MRI توصیه می‌شود، حتی اگر بیمار فاقد علائم عصبی باشد. این اقدام به تشخیص زودتر متاستازهای مغزی و انتخاب درمان مناسب کمک می‌کند.
غربالگری سرطان مغز چگونه انجام می‌شود؟
ابزار استاندارد برای غربالگری در گروه‌های پرخطر، MRI مغز با و بدون تزریق ماده‌ی حاجب است، زیرا حساسیت بالاتری نسبت به CT دارد و قادر است ضایعات کوچک‌تر یا نواحی عمقی مغز را با دقت بیشتری نشان دهد. در برخی بیماران پایدار، می‌توان برخی نوبت‌های تصویربرداری را بدون تزریق انجام داد، اما انتخاب روش نهایی باید بر اساس نظر متخصص مغز و اعصاب یا نوروانکولوژیست صورت گیرد.
به طور کلی، غربالگری سرطان مغز فقط برای گروه‌های پرخطر توصیه می‌شود و انجام آن در جمعیت عمومی جایگاهی ندارد. با این حال، آگاهی از علائم هشداردهنده مانند سردردهای مداوم، تشنج جدید، تغییرات بینایی یا اختلالات شناختی همچنان اهمیت زیادی دارد و می‌تواند نقش کلیدی در تشخیص زودهنگام تومور مغز ایفا کند.